Göz Kapağı Problemleri
Dermatoşalazis üst göz kapağını daha sıklıkla etkiler. Kapaklarda torbalanma ve cilt sarkmaları görme alanını daraltabilir ve estetik kaygılara neden olabilir. Çoğu hastada cilt fazlalığı ve yağ fıtıklaşması birliktedir. Bazı hastalarda aynı zamanda kapak düşüklüğü (pitozis) de bu duruma eşlik edebilir. Belirgin cilt gevşekliği ve sarkması göz çevresinde ağırlık hissi, kaş, alın ağrısı, görme aksında kirpiklerin görülmesi ve sonuçta üst görme alanında da azalma şikayetlerine yol açar.
Göz çevresindeki torbalanma ve cilt fazlası “blefaroplasti” denen göz kapağı estetik operasyonu ile giderilir.
Blefaroplasti de cerrahi başarıda ve olabilecek problemlerin en aza indirilmesinde en önemli adım gözün ve özellikle kapakların detaylı muayenesinin yapılmasıdır. Ameliyattan önce hastanın biyomikroskopla göz muayenesi yapılmalı ve başka göz hastalığının olup olmadığı tespit edilmelidir. Göz yüzeyi hastalıkları ve kuru göz belirtileri olan hastalarda bu ameliyat uygun olmayabilir. Hastanın sistemik hastalıkları ve kullandığı ilaçlar değerlendirilmelidir. Hastanın aspirin dahil kan sulandırıcı (antikoagülan) ilaçları kullanıp kullanmadığı öğrenilmeli ve cerrahiden 2 hafta önce tedaviyi başlatan doktorunun onayıyla ilaç kesilmelidir.
Hasta diğer hastalıkları ile birlikte psikolojik olarak da değerlendirilmelidir. Ameliyat öncesi hastanın beklentileri bilinmeli,tartışılmalı, hastanın kişilik yapısı araştırılmalı ve gerçekçi olmayan beklentileri varsa saptanmalı ve olamayacağı açıklanmalıdır. Her hastanın ameliyat öncesi ve sonrası ön ve yandan fotoğrafı çekilmelidir. Hastayla beraber anestezi şekli (lokal veya genel) belirlenir. Bu operasyonda genellikle lokal anestezi tercih edilir fakat hasta rahat olamayacağını ifade ederse genel anestezide uygulanabilir. Ameliyat üst kapaklar için ortalama 30-45 dakika, alt kapaklar için 45-60 dakika sürmektedir fakat hastadan hastaya bu süre değişebilir.
Blefaroplasti nasıl yapılır? Göz kapağındaki (alt veya üst kapaktaki) cilt fazlası işaretlenir.
Lokal anestezi kullanılıyorsa göz kapakları uyuşturulur, genel anestezide ise hasta uyutulur.
Üst göz kapağında katlantı yerinden, alt kapakta ise kirpiklerin altından kesi yapılır.
Fazlalık sarkmış cilt dokusu çıkarılır varsa torbalanmaya neden olan yağ dokusu çıkartılır.
Kanama kontrolu yapılıp kesi yeri dikilir.
Kesi yerinin üzeri ince şerit halindeki bantlarla kapatılır tüm göz kapanmaz.
Ameliyat sonrası ilk 24 saat buz kompresi uygulanır. Bu sürede sızıntı şeklinde kanama olabilir. ilk bir hafta borunca morluk ve şişlik olması doğaldır.
Gözlere 1 hafta su değdirilmez. Yapıştırılan bantlar 2. ve 3. gün alınabilir bu süre boyunca bantlar üzerinden günde 4 kez antibiyotikli pomad uygulanır. Bantlar alındıktan sonra pomad direkt yara yerinin üzerine 1. hafta doluncaya kadar uygulanmaya devam edilir. 1 ay boyunca günde 4 kez göz içersine suni göz yaşı damlatılır.
Göz kapaklarındaki dikişler 1. haftada alınır.
Kontroller 1.gün, 1. hafta, 1.ay yapılır.
Normal yaşlanma ile birlikte cildin tüm bölgelerinde olduğu gibi, göz kapaklarında da yaşa bağlı değişiklikler görülür . Yirmili yaşlarda göz kapaklarını kapatan kasın (orbikularis okuli) kasılma etkisiyle göz etrafında kaz ayağı denilen çizgiler görülmeye başlar. 40 yaşlarında yer çekimi etkisi ile gevşeyen ciltte sarkma ve torbalanma başlar. Bu yaşlanma değişikliklerine ” dermatoşalazis” adı verilir.
Göz Kapağı Düşüklüğü (Pitozis) Üst göz kapağının düşük olmasına “pitozis” denmektedir. Kapak düşüklüğü her yaşta görülebilir. Tedavisi ameliyatladır.
Kapakların İçe Dönmesi (Entropin) Göz kapaklarının içe dönmesine “entropiyon” denir. Entropiyon genellikle alt göz kapağında olur. Çok nadiren üst kapakta da olabilir. Entropiyon daha çok yaşlılığa bağlı kapak gevşemesinden kaynaklanmakla birlikte, skar denilen yara izlerine bağlı ya da doğuştan da olabilir. Tedavisi ameliyatladır.
Kapakların Dışa Dönmesi (Ektropin) Göz kapaklarının dışa dönmesine “ektropiyon” adı verilir. Ektropiyon alt göz kapağında olur. Ektropiyon daha çok yaşa bağlı kapak gevşemesinden kaynaklanmakla birlikte, yara izlerine (skatrisyel) , yüz siniri felcine ve alt kapaktaki Ektropiyonun tedavisi ameliyatladır.
Şalazyon Göz kapaklarındaki yağ bezlerinin uçları kirpik diplerindeki gözeneklerdir. Bu gözeneklerin yağlanma, makyaj, enfeksiyon gibi sebeplerle tıkanması sonucu gerideki yağ bezinde şişlik ve iltihap oluşur. Bunun zamanla kiste dönüşmesine şalazyon denir. İlk aşamada enfeksiyonu önlemek için antibiyotikli damlalar kullanılır. Sıcak pansuman uygulanır. Sıcak pansumanın iltihap dokusunun organize olmasını ve kirpiklerin dibindeki gözeneklerin genişlemesini ve dışarı boşalmasını sağlayabilir. Ama zamanında ve yeterli tedavi edilemese zamanla iltihap dokusunun çevresini vücut kist ile sarar. Bunun cerrahi olarak boşaltılması ve kistin çıkarılması gerekebilir.
Göz Kapağında Yağ Plağı (Ksantelezma) Ksantelezma, genellikle bayanlarda görülen yağ-kolesterol plağıdır. Alt ve üst göz kapaklarının iç kısımlarında görülür. Genç yaşta görülen ksantelezmada, kolesterol yüksekliğinden şüphe edilmelidir. Tedavisi ameliyatladır. Bu tip kapak cerrahilerinde cilt ince ve çok kanlandığı için ameliyat sonrası iz kalmaz.
Göz Kapağı Kitleleri Kapaklarında gelişen kitleler iyi huylu veya kötü huylu olabilir. Bu tür kitlelerin tedavisi çoğu kez ameliyatladır. Alınan kitlenin patoloji incelemesine gönderilmesi gereklidir.
Kirpiklerin İçe Dönmesi (Trikiyazis) Kirpiklerin içe dönmesine “trikiyazis” denir. Uzun süren enfeksiyonlar ve kapak hastalıklarında görülebilir. İçe dönük kirpikler estetik olmayan görüntünün yanısıra, gözde batma, rahatsızlık hissi yaparlar. Bu kirpikler korneaya sürtünerek, korneaya zarar verirler. Korneada kalıcı izlere yol açarak, görmeyi azaltabilirler. Tedavisi;İçe dönük kirpikler cımbızla kopartılır, İçe dönük kirpik kökleri koterle yakılır, İçe dönük kirpik kökleri “kriyo” denen cihazla dondurulur.
Göz Yaşı Kanal Tıkanıklığı Gözü nemlendiren gözyaşı sıvısı gözün iç kısmındaki küçük kanalcıklardan buruna doğru ilerler. Bu kanalın, çoğunlukla gözyaşı kesesinin alt kısmında tıkanması sonucu hastalık karşımıza çıkmaktadır. Gözyaşı kanalı tıkanıklığı en sık ilk bir yaştaki bebeklerde, orta yaş ve sonrası kadınlarda, burun yapısı eğri olan bireylerde ve uzun süren burun enfeksiyonu ve alerjiler sonucu görülür. Gözyaşı buruna geçemediğinden, göz kapağından yanağa doğru akar. Gözyaşı kanalı tıkanıklığı, gözde sık sık enfeksiyona da neden olur. Göz Yaşı Kanalı Tıkanıklığının ve Enfeksiyonun Belirtileri; Aşırı sulanma,Gözde sık sık çapaklanma, Burun köküne basmakla, göze iltihap gelmesi, Burun kökününde şişlik. Bebeklerde Göz Yaşı Kanal Tıkanıklığının Tedavisi; İlk 1 yıl masaj uygulaması yapılır. Masaj burun kökünden, aşağı doğru sıvazlama şeklinde uygulanır. Günde 3-4 kez, 5 dakika bu masaj hareketini yapmak gerekir. Gözde çapaklanma oldukça antibiyotikli göz damlaları kullanılır. Erişkinlerde Göz Yaşı Kanal Tıkanıklığının Tedavisi; Lazer veya cerrahidir.
Göz Protezi
Göz protezleri, gözün kazalar veya hastalıklar sonucu, cerrahi olarak alınması halinde kullanılır. Bu protezler görmeyi sağlamaz, görünüş açısından kullanılır. Görmeyen gözler, estetik olarak hoş olmayan bir görüntü yarattıklarında veya ağrılı olduklarında alınırlar.
